De Rudi & Freddie Show

Luisteraars! Nu er een rechtse meerderheid in de Tweede Kamer is, moet die zich natuurlijk ook laten gelden op energiegebied. Waar het vorige kabinet al voornemens was twee kerncentrales te bouwen, is er nu een motie aangenomen om er maar liefst vier te bouwen: in ieder geval de plannen gaan al exponentieel! Is dit nou wel zo verstandig? Ik (Jesse) zal maar kleur bekennen: een nieuwe kerncentrale bouwen is peperdure rechtse identiteitspolitiek. Toegegeven, er zijn een heleboel slechte argumenten tegen kernenergie (dat het vreselijk onveilig is bijvoorbeeld). En zoals België en Duitsland prima werkende kerncentrales voortijdig sluiten is absolute waanzin. Maar... de kosten van kerncentrales, zeker de meest recent gebouwde kerncentrales in Europa en de Verenigde Staten, zijn schrikbarend. Geen private partij die geld wil lenen aan een financieel zwart gat: kerncentrales worden alleen gebouwd als de overheid de omvangrijke risico's afdekt. Wat dat betreft is het opmerkelijk dat juist deze bij uitstek staatsgelei

Luisteraars! Het was een koude dag in november, toen ik (Jesse) het boek Je bent jong en je wil wat toekomst van Hannah Prins en Jantijn Anema (beiden bekend van Extinction Rebellion) kreeg toegestuurd. Vol interesse begon ik te lezen, tot ik op pagina 26 opeens mijn eigen naam zag prijken tussen een VVD-Kamerlid en de ceo van Corendon (foute boel!). Ik herkende mij niet in het geschetste beeld. Een aardige aanleiding dus om het rebellenduo uit te nodigen voor onze podcast! Want wat denken zij dan bij de toch tamelijk indrukwekkende cijfers over de opmars van hernieuwbare energie? Gloort daar dan geen enkele hoop? 'In de komende jaren is groene groei een illusie', schrijven ze. Is dat zo? En zo ja, waarom dan? Waar ik me blijkbaar wat te optimistisch uitliet over de energietransitie, daar kunnen we Prins niet verdenken van hoopgevende geluiden. In interviews wordt door haar steevast gewezen op de naderende ecologische ondergang. En in het meest recente IPCC-rapport zouden we kunnen lezen dat 'de mensheid miss

Luisteraars! Het was in mei 2021 een historische uitspraak: Shell moet de uitstoot van broeikasgassen veel sneller terugbrengen. Natuurlijk kwam daar een hoger beroep over, waarvan deze week de zitting is. Vlak na de uitspraak namen wij een podcast op met correspondent Jelmer Mommers, die de zaak nauwgezet had gevolgd. Zelfs was ik (Jesse) tamelijk kritisch: als Shell minder olie en gas produceert, springen andere bedrijven dan niet in dat gat? En is het wel logisch om één bedrijf een verplichting op te leggen die eigenlijk voor de hele wereld zou moeten gelden? Jelmer legt uit waarom hij tóch denkt dat deze uitspraak goed is, en de transitie naar een duurzame wereld zal versnellen. In de aanloop naar het hoger beroep het terugluisteren waard!

Luisteraars! De compensatieregeling voor gedupeerden van de toeslagenaffaire is een compleet fiasco. 'Ik sluit niet dat we hier nog eens een parlementaire enquête over krijgen,' zei Peter Heijkoop, wethouder te Dordrecht en kopstuk bij de Vereniging Nederlandse Gemeenten, deze week in een interview met Algemeen Dagblad. Ik (Jesse) begrijp wel wat hij bedoelt. Waar eerder naar de kleinste fouten werd gespeurd om grote bedragen aan toeslagen terug te vorderen, wordt nu naar de minste aanleiding gezocht om grote bedragen aan compensatie uit te keren. Het is makkelijk om achteraf te constateren dat het uit de hand is gelopen. Het is wat zinniger om dat te constateren op het moment dat belangrijke beslissingen worden gemaakt. En de compensatieregeling is rijp voor een contracyclisch geluid. De ervaring van de meest ernstig gedupeerden is inmiddels maatgevend gemaakt voor de hele groep van zo'n 33.000 gedupeerden. Maar wat doorgaat voor 'gedupeerde' heeft soms nauwelijks verband met daadwerkelijke dupering. Een b

Luisteraars! Rutger werd de afgelopen jaren dikwijls zwetend wakker, na een droom over een man in de avondzon bij zijn tweede huisje op Vlieland; met een verzadigde zucht slaat de man De meeste mensen deugen dicht, neemt nog een nipje van zijn chablis en constateert tevreden dat we in een zalig land leven. De meeste mensen deugen: een prachtig boek om passief te ondergaan. Rutgers nieuwste boek 'Morele ambitie. Stop met het verspillen van je talent en maak werk van je idealen' zou je kunnen lezen als een reactie op dit schrikbeeld. Hier luidt de boodschap namelijk vooral: nee, je bent niet goed zoals je bent. De beter bedeelde Nederlander behoort tot de meest geprivilegieerde groep op aarde, maar slijt zijn dagen vaak in banen van beperkte maatschappelijke merite. Mensen zouden veel meer kunnen en moeten doen met hun schaarse tijd en talent. Mocht dat nou een tikje evangeliserend klinken: tsja, dat ís het ook! Het boek staat boordevol met voorbeelden van mensen die goed doen of deden, en wat we daarvan kunn

Luisteraars! We hadden haar als beginnend Kamerlid al eens in de podcast, maar nu behoort ze na drie jaar Kamerlidmaatschap plotseling tot een van de meest ervaren Kamerleden: Senna Maatoug. Een mooi moment om te peilen: hoe gaat het nu echt met je? Een ingewikkelde vraag, zo blijkt uit Maatougs dagboeken (die had ze mee), want het Kamerlidmaatschap is... nou ja, leuk is het woord niet. De meme van die man, ene Dave, die een gat graaft terwijl er een groep managers omheen staat (personeelszaken, communicatie, pr, ict, beveiliging en ga zo maar door) vat Maatougs gevoel goed samen. Waarbij zij zich vermoedelijk niet Dave de gatgraver voelt, maar één van de omstanders. Klinkt deprimerend allemaal, maar snijdt het ook hout? Op zich heeft Maatoug toch aardig wat bereikt? Een amendement om de schuldsanering te verkorten van drie jaar op een houtje bijten voor je er vanaf bent naar anderhalf jaar (klasse!), een initiatiefwet om het minimummaandloon om te katten tot een minimumuurloon (lang verhaal, maar gaaf!). N

Luisteraars! De laatste keer dat Matthijs Korevaar in De Rudi & Freddie Show zat, kwam hij met relativerende noten over de woningmarktmalaise: in de Gouden Eeuw was het erger. Nu heeft hij zijn neus uit de muffe boeken getrokken en is hij teruggekeerd naar onze eeuw, daar blijkt ook het nodige over te zeggen. We hebben het over de laatste woningmarktplannen van demissionair minister van Volkshuisvesting Hugo de Jonge. De Jonge heeft de afgelopen jaren een schot hagel van beleid afgevuurd op de woningmarkt, en dan met name op de vrije huursector (ongeveer 8 procent van het woningbestand). Er was al opkoopbescherming, hogere overdrachtsbelasting, meer box-3-heffing, nu komt daar nog bij: de Wet betaalbare huur, waarmee de huren in de vrije sector omlaag worden verordonneerd. Is dat een goed idee? Op het oog is het in ieder geval sympathiek: verhuurders de woningmarkt uitjagen, zodat starters weer een woning kunnen kopen. Helaas impliceert het bestaan van een verhuurder ook een huurder. En uit Korevaars onderz

Ha luisteraars! Eiiiiigenlijk zouden we Hannah Prins en Jantijn Anema van Extinction Rebellion in de podcast hebben. Eén van hen werd geveld door afschuwelijke pestilentie. Dus hebben we in plaats daarvan deze week een gouwe ouwe uit de archieven geplukt: ons interview met Diederik Samsom. Hij kondigde vorige week zijn vertrek aan bij de Europese Commissie, dus wat dat betreft nog een actueel haakje ook! Samsom was stafchef voor Frans Timmermans, en daarna Wopke Hoekstra. en dus eigenlijk de topambtenaar die leiding gaf aan de Europese Green Deal. We hadden het met Samsom over Ecodesign: de geweldig gave richtlijn die onze stofzuigers, warmtepompen en lampjes zuiniger maakt. We hadden het over de Groningse gasbel: moet dit taboe geslecht worden? We hadden het over het prijsplafond voor elektriciteit. We hadden het over niet-gehaalde ambities die worden bestreden met nog hogere ambities. We hadden het over de waterstofambities van de Europese Commissie: kostbare energieverspilling of bittere noodzaak?

Luisteraars! We waren er een poos helemaal klaar mee, nadat de overheid in de jaren zeventig een stervend scheepswerf in Rotterdam overeind poogde te houden – miljarden guldens door het putje. Maar het is weer helemaal terug: industriepolitiek, ofwel een overheid die richting geeft aan wat voor bedrijvigheid ze in het land wil door winnaars te kiezen. Want naast fiasco's met zombiescheepsbouwers hebben we er ook enkele van onze succesvolste sectoren en bedrijven aan te danken. ASML kreeg in zijn prille jaren tientallen miljoenen aan overheidssteun, de tuinbouwsector ontving goedkoop gas, DSM staat voor De Nederlandse Staatsmijnen ('nuff said), en zo kunnen we nog wel even doorgaan. Dus: hoe ziet die nieuwe industriepolitiek eruit? We spreken met Rinke Zonneveld, de CEO van InvestNL, een staatsparticipatiemaatschappij die vier jaar geleden een zak met 1,7 miljard euro belastinggeld meekreeg, om te investeren in riskante bedrijven die het in de markt niet rooien. Wie kijkt naar de investeringen van InvestNL, zi

Luisteraars! Bij De Rudi & Freddie Show geen top-vijflijstjes van favoriete boeken en gebeurtenissen. Nee, juist een zalig contra-seizoensmatig gesprek over de gevolgen van ondraaglijke hitte! Het is in economische analyses van klimaatverandering steevast de grootste kostenpost: de toename van het aantal hittedoden. Dankzij klimaatverandering zal het vaker zo heet worden in de zomer dat mensen voortijdig het leven laten. Ik (Jesse) las afgelopen zomer veel onderzoek van epidemiologen en economen over de gevolgen van niet-optimale temperaturen voor de mortaliteit (je ziet: ik zit al lekker in het jargon!). En de eerlijkheid gebiedt te zeggen: dat stelde eigenlijk behoorlijk gerust. Uit een groot onderzoek in het toonaangevende medische tijdschrift The Lancet blijkt bijvoorbeeld dat wereldwijd vooralsnog meer mensen dood gaan door kou (4,6 miljoen) dan door hitte (489.000). Dankzij de opwarming van de aarde in de afgelopen twintig jaar is het aantal aan hitte gerelateerde doden toegenomen, maar het aantal aan k

Luisteraars! Het blijkt lastig te accepteren dat mensen vooral op een anti-immigratiepartij als de PVV stemmen, omdat ze tegen immigratie zijn. Neem ter illustratie een column van collega Arjen van Veelen van dit weekend, waarin de PVV-stem als een proteststem wordt neergezet. 'Ze zeiden dat ze zich verweesd voelden; we schrapten hun buslijnen,' schreef Van Veelen. 'Ze zeiden dat ze ontworteld raakten; we flexibiliseerden hun banen. Ze mompelden dat ze vereenzaamden; we verhoogden hun parkeertarieven, verkochten hun huisarts aan de hoogste bieder en verpatsten halve woonblokken aan Blackstone. Ze vroegen om waardige banen; we gaven ze na tien jaar flexibele dienst een doosje Merci.' Het is een these die eigenlijk iedere verkiezingsoverwinning van een rechts-populistische partij weer boven komt drijven: mensen stemmen op de PVV uit protest, niet uit overtuiging. Maar wat klopt daar eigenlijk van? Weinig, blijkt uit bergen aan politicologisch onderzoek. Een stem op een anti-migratiepartij wordt toch vooral

Luisteraars (ja, helaas weer enkel luisteraars)! De Partij voor de Vrijheid won de verkiezingen. Sta je dan met je podcast over de inhoud... met je kweekvleescoalitie... met je veel te lange gesprekken over nut en noodzaak van ontziltingsinstallaties... Ongeveer een kwart van het electoraat stemde voor een partij met een verkiezingsprogramma dat grossiert in groteske luchtfietserij. Tewerkstellingsvergunningen voor Europese staatsburgers (mag niet van Europese richtlijnen), volwassenenstrafrecht vanaf veertien jaar (verboden door het Verdrag inzake de rechten van het kind), ‘administratieve detentie’ voor ‘tienduizenden sympathisanten van de jihad’ (verfrissend: we gaan mensen vastzetten zonder tussenkomst van een rechter voor misdrijven die ze nog niet begaan hebben). De financiële onderbouwing van het PVV-verkiezingsprogramma, waarin rijkelijk met belastingverlagingen en uitgavenverhogingen wordt gestrooid, is zelfs binnen het genre (en de lat ligt deze verkiezingen lager dan ooit) bedroevend. Afijn, het is

En dan nu de grote vraag: welke partij moet het worden? De afgelopen weken voelden we zes lijsttrekkers stevig aan de tand in een podcast die de geschiedenis ingaat als 'de saaiste verkiezingspodcast van 2023'. In deze bonusaflevering reflecteren we samen met politicoloog en journalist Simon van Teutem op de geleerde lessen. We hebben het over klimaat en migratie, over macht en tegenmacht, en voor de trouwe fans hebben we het natuurlijk ook nog even over precisiefermentatie. Bovendien bespreken we de politieke kopstukken: wat wilde Frans Timmermans nu bereiken met zijn aanval op Rob Jetten en D66? En waarom wil Omtzigt het vooral hebben over hoe we beslissingen nemen, in plaats van welke beslissingen we zouden moeten nemen? Inmiddels zijn ook de doorrekeningen van de verkiezingsprogramma's door het Centraal Planbureau en het Planbureau voor de Leefomgeving beschikbaar, waar we natuurlijk zijn ingedoken. Want hoe financiert Volt dat basisinkomen voor iedereen eigenlijk? En wat is de VVD daadwerkelijk van plan

Luisteraars! In het laatste gesprek van de Grote Verkiezingsshow praten we met Dilan Yeşilgöz-Zegerius, lijsttrekker van de VVD. Wat de VVD betreft is migratie hét thema van deze verkiezingen. De ongecontroleerde vluchtelingenstroom zou het absorptievermogen van de Nederlandse samenleving te boven gaan. De reguliere asielopvang is stelselmatig overbezet, en het is steeds weer zoeken naar noodoplossingen, waarvoor het draagvlak vaak ontbreekt. Maar hebben we deze zogenaamde 'asielcrisis' niet aan onszelf te denken? Al jaren klinken er noodkreten van het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA) over het chronische gebrek aan opvangplekken, en de noodzaak van stabiele financiering. De Algemene Rekenkamer liet onlangs nog zien dat er in maar liefst 21 van de afgelopen 23 jaar te weinig budget is toegekend aan het COA. Eind 2021 luidde het COA nogmaals de noodklok: binnen een paar weken zouden er geen opvangplek meer over zijn. Enkele maanden later viel Rusland Oekraïne binnen. Het kabinet besloot de Wet verpl

‘Wordt Nederland het nieuwe Venetië?’ Dat was de vraag die Ingrid Thijssen, voorzitter van de werkgeversclub VNO-NCW, onlangs opwierp in NRC. ‘Na elf eeuwen stabiliteit en voorspoed raakte de republiek Venetië in verval’, vervolgde ze. ‘De Venetianen dachten dat hun welvaart eeuwigdurend was en hun bestuurlijke inrichting verlamde de slagvaardigheid.’ Venetië ging ten onder aan bureaucratie en decadentie. Aan de luiheid en regelzucht die het gevolg is van luxe en weelde – en volgens Thijssen dreigt nu precies hetzelfde doemscenario voor Nederland. Neem alleen al de energietransitie, die enorm wordt getraineerd door eindeloze vergunningsprocedures. Het kan zo acht jaar duren voordat je toestemming krijgt om iets te bouwen, want er zitten allerlei belangengroepen in de weg (‘bouwen, bouwen, bouwen, maar niet in mijn achtertuin!’). Ondertussen zit het stroomnet rammend vol, en moeten steeds meer fabrieken hun machines uitzetten. En de overheid? Die stelt allerlei eisen, maar ‘regelt niet dat burgers en ondernem

Luisteraars! Een nieuwe aflevering van De Grote Verkiezingsshow. In aanloop naar 22 november interviewen we een groot aantal lijsttrekkers van de partijen die meedoen aan de Tweede Kamerverkiezingen. Daarbij hebben we steeds een vrij simpele ambitie: we willen de saaiste verkiezingspodcast ooit opnemen. Bij ons dus geen gelikte oneliners of flitsende campagnepraat. We hebben het met de lijsttrekkers over de feiten, de cijfers, de taaie dossiers. Het is een podcast waarin hardop mag worden nagedacht, getwijfeld, en 'ik weet het niet' ook een antwoord mag zijn. Onze gast deze week is Laurens Dassen, lijsttrekker van het pro-Europese Volt. We spreken hem over hun ambitieuze verkiezingsprogramma in drie grote thema's: de verbouwing van onze verzorgingsstaat, de verduurzaming van onze economie, en de complete herinrichting van onze hele democratie. Zo wil Volt alle toeslagen afschaffen en vervangen voor ‘een nieuwe basistoelage als opmaat naar een universeel basisinkomen’. De partij wil ook de Cito-toets afschaffe

Luisteraars! Hen... wie!? Henri! Henri Bontenbal, de kersverse lijsttrekker van het CDA, geniet nog geen grote naamsbekendheid (hoewel zijn campagneleider hem inmiddels op elk podium met een publiek van meer dan tien mensen hijst). Ik (Jesse) behoor tot de minieme minderheid die Henri Bontenbal al kende voordat hij Henri Bontenbal, het Kamerlid, laat staan Henri Bontenbal, de lijsttrekker, werd. Hij was namelijk tot een paar jaar geleden de olijke praatpartner van Remco de Boer in de norse energiepodcast Studio Energie. Op een van hun live events fungeerde hij zelfs als begeleidend pianist van zowel Marjan van Loon (Royal Dutch Shell: tenorsaxofoon) als Marjan Minnesma (Urgenda: alt hobo) – immer een man van het midden! Afijn, deze podcast pleegt de saaiste (en meest inhoudelijke) verkiezingspodcast onder de verkiezingspodcasts te zijn. En het moet gezegd: Henri had het concept aardig te pakken. Voornoemde campagneleider – die beul die Bontenbal een burn-out injaagt – streek omstreeks één uur neer op de ban

Luisteraars! Een nieuwe aflevering van De Grote Verkiezingsshow, dit keer met Caroline van der Plas. We vonden haar op de achtste verdieping van het tijdelijke Tweede Kamergebouw, waar we haar mochten interviewen in een vrijwel leeg kantoor (een ‘Berlijnse bunker’, aldus Jesse). Erg sfeervol was het niet, maar interessant des te meer! Het programma van BBB is, naar eigen zeggen, ‘realistisch, evenwichtig en toekomstgericht.’ Toch heeft de partij ervoor gekozen om haar plannen niet te laten doorrekenen door het Centraal Planbureau, en op dit moment heeft BBB ook nog geen financiële paragraaf gepubliceerd. Dat roept natuurlijk vragen op. Zo wijst een conservatieve doorrekening door oud-CPB’er Wim Suyker uit dat BBB veel ideeën heeft om geld uit te geven, maar het niet altijd even duidelijk is waar dit geld vandaan moet komen. ‘Uitvoering van het programma zou het overheidstekort met tenminste 7 miljard euro verder doen toenemen’, schrijft hij. Veel maatregelen in het BBB-programma zijn bovendien nog voor in

Het verkiezingsprogramma van GroenLinks/PvdA staat bol van de ambities, ambities die groter zijn dan ooit tevoren. We gaan 100.000 woningen bouwen, waarvan (tenminste) 30.000 sociale huurwoningen per jaar. We gaan de broeikasgasuitstoot met maar liefst 65 procent verlagen in 2030. We willen in recordtempo onze industrie verduurzamen. Maar in de uitvoering van al deze ambities gaat het vaak trager dan gehoopt. ‘In Nederland ben je zes tot acht jaar aan het praten’, zei Olof van der Gaag van de Nederlandse Vereniging Duurzame Energie onlangs tijdens een rondetafelgesprek. ‘Terwijl het bouwen slechts twee jaar kost.' Hetzelfde geldt voor woningbouw. Zo ongeveer iedere politieke partij wil 100.000 woningen bouwen, maar woningbouwprojecten lopen vaak vast in de blubber van lokale belangen. ‘Deze tijd vraagt om om kathedralenbouwers die het geduld op kunnen brengen om een plan voor decennia te maken’, zei Frans Timmermans in zijn Abel Herzberglezing. Wij spreken Timmermans over de vraag: hoe bouwen we kathedrale

Luisteraars! We dachten: laten we een lekker licht onderwerp bespreken in de laatste aflevering voor de zomerstop. Namelijk: het potentiële uitsterven van de menselijke soort. Misschien heb je het wel voorbij zien komen in het nieuws – allerlei techneuten uit met name Silicon Valley luiden de noodklok over de razendsnelle ontwikkeling van kunstmatige intelligentie (AI), met ChatGPT als meest pregnante voorbeeld. Je zou kunnen zeggen: geweldig, de computer kan me helpen bij allerlei vervelende taakjes! En ja, de beloften van AI zijn volgens dit soort techneuten inderdaad enorm, maar de risico's ook. Vergelijk het met nucleaire energie en de nucleaire bom – het een is hartstikke handig, het ander is hartstikke eng. En wat als de computer ons voorbijstreeft in intelligentie? Worden wij dan ten opzichte van de computer wat wij zelf zijn ten opzichte van de kip? Als je kijkt naar hoe wij omgaan met kippen belooft dat niet veel goeds. Het klinkt misschien als een thema dat eerder in een sciencefictionpodcast