Podatki Na Prawo

Z dniem 1 lutego 2022 r. wszedł w życie elektroniczny system dokumentowania przemieszczenia wyrobów akcyzowych korzystających z preferencji akcyzowych.

Od przyszłego roku podatnicy VAT będą mogli łączyć się w grupy i występować jako jeden podatnik. Grupy VAT będą nieco podobne do podatkowych grup kapitałowych tworzonych dla celów podatku dochodowego od osób prawnych. Kilku podatników będzie występowało wobec władz skarbowych jako jeden podatnik, a transakcje pomiędzy członkami grupy będą wolne od tego podatku. Utworzenie takiej grupy będzie jednak wymagało wykazania związków kapitałowych, ekonomicznych i organizacyjnych między jej członkami. Takie wymogi stawia uchwalona już nowelizacja ustawy o VAT. O tym, komu będzie się opłacało tworzyć grupy VAT, jakie wymogi trzeba spełnić do ich zakładania, a także o obszarach niepewności co do tej nowinki opowiadają doradcy podatkowi w Deloitte: Sylwia Adamczyk-Kaczmara i Przemysław Skorupa.

Nowoczesna technika sprawiła, że już od kilku lat pracownik nie musi zjawiać się w biurze, by efektywnie pracować. Łącza telefoniczne i internetowe oraz komputery sprawiły, że tę samą pracę można wykonywać w domu lub dowolnym innym miejscu, czasem nawet tysiące kilometrów od siedziby pracodawcy. Pojawiły się też regulacje prawa pracy dotyczące takich sytuacji. Realia pandemiczne sprawiły, że praca zdalna stała się zjawiskiem masowym. Powstały też problemy wcześniej nieznane. Niektórzy pracownicy pozostają na dłużej za granicą i stamtąd świadczą pracę, co przynosi skutki w opodatkowaniu. Ci, którzy pracują zdalnie w kraju, otrzymali różne świadczenia od pracodawcy w związku z tą pracą i powstało pytanie, jak je opodatkować. Z drugiej strony, wielu pracownikom taki styl pracy nie dopowiada i woleliby pracować w siedzibie swojej firmy. Czy i jak pracodawca może im nakazać pozostanie w domu? Tych i innych pytań rodzi się znacznie więcej.

Już od wielu lat państwo wspiera biznesowe inwestycje, zwłaszcza w regionach słabiej rozwiniętych. Przez wiele lat dość skutecznym bodźcem dla rozwoju przedsiębiorstw i tworzenia miejsc pracy były specjalne strefy ekonomiczne, oferujące inwestorom ulgi w podatkach dochodowych. Od 2018 roku ten mechanizm rozszerzono na cały kraj, tworząc tak zwaną Polską Strefę Inwestycji (PSI). Zarówno do starych stref, jak i PSI, co roku napływają inwestycje rzędu kilkunastu miliardów złotych. Koszt dla budżetu to ok. 3 mld zł rocznie z tytułu ulgi podatkowej, ale bilans dla państwa wydaje się korzystny. Te warunki inwestowania mają wkrótce ulec zmianie. Szykuje się nowa mapa pomocy regionalnej, a także liberalizacja warunków uzyskania wsparcia. Niewykluczone są też zmiany, jakie przyniesie tak zwany Polski Ład, który dotyczy w znacznej mierze podatków. O nowinkach związanych z ulgami inwestycyjnymi opowiadają Marek Sienkiewicz i Bartłomiej Węgrzyn, doradcy podatkowi w Deloitte.

Od początku lipca 2021 r. w całej Unii Europejskiej obowiązuje nowy system rozliczeń VAT od takiego handlu. Dotyczy on zarówno tych, którzy sprzedają towary między państwami członkowskimi, jak też importu małych przesyłek spoza Wspólnoty. Nowe reguły pozwalają na znaczące uproszczenie: dostawy do wielu różnych państw członkowskich mogą być rozliczane w jednym kraju zamiast w każdym z państw, w których sprzedawca posiada swoich konsumentów. O dobrodziejstwach tych rozwiązań, ale też o znakach zapytania z nimi związanych opowiadają doradcy podatkowi w Deloitte: Paweł Mikuła i Norbert Wasilewski.

Sukcesja rodzinnego biznesu to złożone zagadnienie. Wiele firm powstałych w latach 90. staje dziś w obliczu zmiany pokoleniowej. Ich założyciele często osiągnęli już wiek emerytalny i nie zawsze starcza im sił na dalsze zarządzanie firmą. Nie chcą jej sprzedawać, ale pozostawienie w rękach rodziny też nie zawsze jest łatwe. Nie wszyscy potencjalni sukcesorzy chcą i potrafią zarządzać rodzinnym biznesem. Często podzielają jednak opinię założyciela, że należy zachować substancję tego rodzinnego biznesu, rozwijać ją i nie dopuścić do przejęcia i podziału.

Podatek od towarów i usług to największe źródło dochodów budżetu państwa, ale też kłopotów dla przedsiębiorców. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej oraz polski ustawodawca starają się te problemy rozwiązywać. W marcu 2021 r. TSUE wydal wyrok porządkujący sprawy rozliczania handlu wewnątrz Wspólnoty. Wcześniej Trybunał, a w ślad za nimi także polskie Ministerstwo Finansów zajęły się problemem rozliczania kart paliwowych. W ramach upraszczania formalności w rozliczeniach tego podatku, od niedawna obowiązują przepisy, które miały uprościć rozliczanie faktur korygujących. Po pierwszych miesiącach działania tych przepisów widać, że to uproszczenie nie do końca się udało. Być może właśnie dlatego resort finansów szykuje kolejny pakiet uproszczeń, zwany SLIM VAT 2. O wszystkich tych kłopotach, próbach ich rozwiązania i perspektywach dla świata VAT na najbliższe miesiące i lata opowiadają Krzysztof Kutek i Przemysław Skorupa – doradcy podatkowi w Deloitte.

Od wielu lat firmy borykają się z uciążliwymi działaniami władz skarbowych, obliczonymi na sztuczne wydłużanie terminu przedawnienia podatków. Zdarza się, że pod koniec pięcioletniego okresu przedawnienia, w toku kontroli rozliczeń podatkowych, wszczynane jest postępowanie karne. Dzieje się tak, choć zazwyczaj nie ma istotnych przyczyn, by kogokolwiek podejrzewać o popełnienie przestępstwa skarbowego.

Handel unijno-brytyjski nieco się skomplikował w wyniku wyjścia Zjednoczonego Królestwa z Unii Europejskiej. Wprawdzie pod koniec 2020 roku zawarto umowę handlową, przewidującą zerowe cła, ale towary transportowane między Unią i Wielką Brytanią podlegają kontroli celnej.

Z początkiem 2021 roku wejdą w życie znaczące zmiany w podatkach dochodowych. Spółki o obrotach rocznych powyżej 50 mln euro zobowiązano do publikacji tzw. strategii podatkowej, czyli zestawu informacji opisującej działania firmy mające wpływ na zobowiązania podatkowe. Nowe obowiązki informacyjne obejmą także innych przedsiębiorców, niezależnie od skali ich obrotów. Będą to niektóre spółki jawne lub firmy posiadające nieruchomości o wartości co najmniej 10 mln zł.

Z początkiem 2021 roku mają wejść w życie istotne, w niektórych przypadkach wręcz rewolucyjne, zmiany w CIT i w VAT. Najgłośniejsza z nich to nałożenie CIT na spółki komandytowe obok PIT płaconego już dziś przez ich wspólników. Nowe obowiązki sprawozdawcze mają także objąć tzw. spółki nieruchomościowe, posiadające grunty lub budynki warte ponad 10 mln zł.

Na co zwrócić uwagę podczas kontroli oraz w jaki sposób mogą w tym pomóc rozwiązania technologiczne? Zatory płatnicze to problem dotykający polską gospodarkę od wielu lat. W ostatnich miesiącach to zjawisko zdaje się przybierać na sile, co spowodowane jest również kryzysem wywołanym epidemią koronawirusa Sars-CoV-2. W tym kontekście ważna jest obowiązująca od 1 stycznia w nowym brzmieniu ustawa o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych. Znowelizowane przepisy umożliwiły poszerzenie kontroli u przedsiębiorców, dokonywanych przez Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów.

W ciągu najbliższych miesięcy przedsiębiorcy mogą spodziewać się bardziej intensywnych niż dotychczas kontroli organów podatkowych. Z pewnością będą sprawdzane m.in. rozliczenia VAT oraz podatków dochodowych, także w obszarze cen transferowych. Organy będą również weryfikować prawidłowość wykorzystania pomocy z tzw. tarcz antykryzysowych.

W najbliższych miesiącach nastąpią istotne zmiany w przepisach o podatku dochodowym od osób prawnych. Wpłyną one znacząco na obowiązki wielu przedsiębiorstw. Będą to m.in. przepisy dotyczące ATAD 2 oraz zapowiedzi istotnych zmian w CIT, które mają wejść w życie od 1 stycznia 2021 r.

Kasy fiskalne ewidencjonujące obrót dla celów VAT to nic nowego, ale co jakiś czas pojawiają się nowe wymogi co do ich stosowania. Celem nowych regulacji jest zachowanie szczelności systemu podatkowego. Stopniowo wprowadzane są kasy online, które na bieżąco przekazują dane o sprzedaży do administracji skarbowej. Wkrótce na rynku mogą się pojawić też kasy mające postać tylko oprogramowania do instalacji np. w telefonach, tzw. kasy wirtualne.

Czas kryzysu gospodarczego wywołanego epidemią to trudny okres dla wielu firm zmagających się z nowymi realiami gospodarczymi. Wiele z nich jest zmuszonych do zmiany swojej struktury poprzez likwidację niektórych oddziałów lub spółek w grupie oraz tworzenia nowych. Restrukturyzacja dotyczy również zatrudnienia. Jest to także scenariusz działań zmierzający do ułożenia stosunków z wierzycielami, by na jak najlepszych warunkach wyjść z zadłużenia. Może to wymagać postepowania sądowego. Na czas kryzysu pojawiły się specjalne przepisy przewidujące uproszczoną restrukturyzację.

W czasie epidemii koronawirusa SARS-CoV-2 wprowadzono przepisy zachęcające do darowizn sprzętu ochronnego na rzecz szpitali czy stacji ratownictwa medycznego. Ze wsparcia korzystają także darowizny komputerów dla szkół. W przepisach tarczy antykryzysowej oraz rozporządzeń dla darczyńców przewidziano ulgi dotyczące podatków dochodowych i VAT.

Od 1 lipca 2020 roku podatnicy VAT będą zobowiązani do szczegółowego raportowania do fiskusa danych o dokonywanych transakcjach za pomocą nowej struktury elektronicznej pliku JPK_V7M (tzw. VDEK), który stanowi połączenie (i rozwinięcie) dotychczasowych plików JPK_VAT oraz deklaracji VAT-7. Pierwotnie nowy plik JPK_V7M miał być obowiązkowy dla tzw. dużych przedsiębiorców już od 1 kwietnia 2020 r., ale z powodu pandemii COVID-19 termin ten przesunięto do 1 lipca. Nowe deklaracje oznaczają dla przedsiębiorców sporo pracy związanej z wdrożeniem odpowiedniego oprogramowania. Odłożenie terminu na te obowiązki oznacza nieco więcej czasu na przygotowania i może też skłonić do refleksji nad unowocześnianiem sposobu rozliczeń z fiskusem.

Wprowadzone ograniczenia spowodowane pandemią COVID-19 znacznie wpłynęły na działalność wielu przedsiębiorstw, co spowodowało trudności z regulowaniem zobowiązań m.in. wobec państwa. W związku z tym, pod koniec marca Sejm uchwalił ustawę zawierająca pakiet ułatwień dla biznesu, tzw. „tarczę antykryzysową”. Przewidziano w niej m.in. odroczenie obowiązków sprawozdawczych związanych z podatkami, a także możliwości ich późniejszej zapłaty bez dodatkowych opłat. Wiele firm, zwłaszcza małych, już złożyło stosowne wnioski.

Klauzula obejścia prawa to obowiązujący od 15 lipca 2016 roku zespół przepisów Ordynacji Podatkowej, pozwalający władzom skarbowym podważyć działanie sztucznych struktur nakierowanych na optymalizacje podatkowe. Postępowania w tym zakresie są prowadzone według określonej procedury. Dotychczas wszczęto ich ponad 20. Istotnym organem jest Rada do Spraw Przeciwdziałania Unikaniu Opodatkowania. W grudniu ubiegłego roku wydała ona swoją pierwszą opinię co do tego, jak należy rozumieć unikanie opodatkowania.